کویر لوت، سرزمینی شگفت‌انگیز در قلب جنوب‌شرق ایران است؛ جایی که طبیعت چهره‌ای متفاوت از خود را به نمایش می‌گذارد. این بیابان پهناور که بخشی از استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان‌و‌بلوچستان را دربرمی‌گیرد، نه‌تنها به‌عنوان گرم‌ترین نقطه زمین شناخته می‌شود، بلکه به‌سبب پدیده‌های فرسایشی خارق‌العاده‌اش همچون کلوت‌ها و ریگ‌یلان، در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.
در دل این گستره خشک و بی‌انتها، سکوت، رنگ و نور معنایی دیگر می‌یابد؛ جایی که بادهای ۱۲۰ روزه چهره زمین را تراشیده و دمای سطح خاک در تابستان به بیش از ۷۰ درجه می‌رسد. دسترسی به کویر از مسیرهای مختلفی ممکن است و بسیاری از گردشگران، کویر شهداد را به‌عنوان دروازه‌ای امن و دیدنی برای ورود به این پهنه اسرارآمیز انتخاب می‌کنند.
در این مقاله، به‌صورت جامع به موقعیت جغرافیایی، ویژگی‌های زمین‌شناسی، دما، آسمان شب، جانوران، و نکات ایمنی سفر به کویر لوت می‌پردازیم تا سفری آگاهانه، ایمن و الهام‌بخش در دل یکی از شگفتی‌های بی‌همتای ایران تجربه کنید.
کویر لوت کجاست
کویر لوت یکی از وسیع‌ترین بیابان‌های ایران و از نمونه‌های کم‌نظیر مناطق فراخشک در جهان است. این بیابان در جنوب‌شرق کشور قرار دارد و بخش‌هایی از استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را دربرمی‌گیرد. مساحت تقریبی آن حدود ۵۰ هزار کیلومتر مربع برآورد می‌شود. از شمال به نهبندان و از جنوب به نصرت‌آباد می‌رسد و از غرب و شرق میان رشته‌کوه‌های کرمان و لادیز محصور است.
لوت در کمربند خشک جهانی جای گرفته و میزان بارندگی سالانه‌اش کمتر از پنجاه میلی‌متر است. خاک این پهنه عمدتاً رسی و ماسه‌ای است و رطوبت ناچیز آن باعث می‌شود پوشش گیاهی بسیار اندکی در آن دوام بیاورد. به‌دلیل همین شرایط، لوت یکی از خالص‌ترین بیابان‌های گرم دنیا محسوب می‌شود.
در سال ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۵ خورشیدی)، این منطقه با عنوان Lut Desert در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. گزارش یونسکو ارزش‌های زمین‌شناسی و اقلیمی بی‌همتای لوت، از جمله وجود کلوت‌ها، تپه‌های شنی عظیم و ساختارهای فرسایشی بادی را علت این ثبت جهانی معرفی می‌کند.
تفاوت کویر لوت و دشت کویر
تعبیر «کویر» در ایران به چند پهنه متفاوت اشاره دارد و گاه سبب اشتباه در نام‌گذاری می‌شود. از نظر جغرافیایی، دشت کویر در شمال و مرکز کشور قرار دارد و بخش‌هایی از استان‌های سمنان، اصفهان و خراسان را دربر می‌گیرد. خاک آن آمیخته با نمک و رس است و در فصل‌های بارندگی، سطحی از آب شور بر آن می‌نشیند.
در مقابل، کویر لوت در جنوب‌شرق ایران واقع شده و ساختار زمین‌شناسی آن بیشتر ماسه‌ای و سنگلاخی است. در این منطقه خبری از نمکزارهای گسترده نیست و به‌جای آن، پهنه‌های فرسایش بادی، تلماسه‌ها و دشت‌های شنی دیده می‌شود. تبخیر شدید و نبود منابع آبی پایدار سبب شده که دمای سطح زمین در لوت از تمام مناطق کشور بالاتر باشد و این ناحیه عنوان گرم‌ترین نقطه زمین را به خود اختصاص دهد.
ویژگی‌های زمین‌شناسی و طبیعی کویر لوت
کلوت‌ها و یاردانگ‌ها؛ حاصل فرسایش باد و جریان‌های فصلی
کلوت‌ها یا یاردانگ‌ها ساختارهای کشیده و تیغه‌مانندی هستند که بر اثر فرسایش بادهای شدید و جریان‌های آب فصلی شکل گرفته‌اند. امتداد منظم این تیغه‌ها، جهت بادهای غالب را نشان می‌دهد و به لوت سیمایی منحصربهفرد می‌دهد. جنس لایه‌ها عمدتاً از رسوبات ریزدانه و ماسه‌های تثبیت‌نشده است که در مقابل سایش بادی و آبگرفتگی‌های کوتاه‌مدت شکل می‌پذیرند. این پهنه نمونه‌ای شاخص از تعامل اقلیم خشک، لیتولوژی سست و فرآیندهای ژئومورفولوژیک است.
ریگ یلان؛ پیکره‌های ماسه‌ای بلند و فعال
ریگ یلان در شرق دشت لوت قرار دارد و مجموعه‌ای از تپه‌های ماسه‌ای بسیار مرتفع و فعال را در بر می‌گیرد. جهت‌گیری و تغییر شکل این تلماسه‌ها تابع الگوی بادهای فصلی است. شیب‌های رو‌به‌باد معمولاً ملایم و شیب‌های پشت‌باد تندترند و همین موضوع، حرکت خزنده تلماسه‌ها را رقم می‌زند. حضور ماسه‌های کوارتزی و دانه‌بندی نسبتاً یکنواخت، شرایط مطلوبی برای شکل‌گیری فرم‌های هلالی و خطی فراهم کرده است.
گندم‌بریان؛ سطح تیره‌رنگ با بیشینه دمای سطحی
گندم‌بریان پهنه‌ای تیره‌رنگ و سنگلاخی است که به‌واسطه آلبدوی پایین، انرژی تابشی بیشتری جذب می‌کند و دمای سطحی بالاتری نسبت به پیرامون دارد. این تفاوت آلبدو، همراه با خشکی شدید و جابه‌جایی اندک هوا در بعدازظهرهای تابستان، سبب ثبت مقادیر بسیار بالای دمای سطح زمین می‌شود. تفکیک «دمای سطح زمین» از «دمای هوا» در این بخش ضروری است؛ دمای سطحی تحت تأثیر جنس و رنگ بستر است، در حالی‌که دمای هوا میانگین حجمی لایه‌ای از جو را بیان می‌کند.
دشتک‌ها و پلیایاهای فصلی
در حاشیه‌هایی از لوت، دشتک‌های رسی و پلیایاهای کم‌عمق شکل می‌گیرند که نتیجه فروریزش‌های محلی و تمرکز رواناب‌های کوتاه‌مدت هستند. این پهنه‌ها در دوره‌های بارشی ممکن است برای مدت کوتاهی آبگیر شوند و سپس با تبخیر سریع، ترک‌های گِل‌خشک برجای گذارند. پایداری کمِ این سطوح، رفت‌وآمد خارج از مسیر را خطرناک می‌کند و نیازمند احتیاط است.
نقش بادهای شدید و چرخه‌های حرارتی
بادهای ۱۲۰ روزه و نوسان حرارتی روزانه و فصلی، موتور محرک عمده فرایندهای ژئومورفیک در لوت‌اند. سایش، فرسایش تباینی و نم‌کافت در شب‌های سرد، همراه با انبساط حرارتی روزانه، به تجزیه مکانیکی سنگ و رسوبات کمک می‌کند. حاصل این چرخه‌ها، سرعت بالای شکل‌زایی و پویایی چهره بیابان است.
دمای کویر لوت؛ از گرمای تابستان تا سرمای شب و زمستان
دمای کویر لوت در تابستان
کویر لوت به‌عنوان گرم‌ترین نقطهٔ شناخته‌شده در کرهٔ زمین، در فصل تابستان شاهد دماهای بی‌سابقه است. داده‌های ماهواره‌ای ناسا نشان می‌دهد که دمای سطح زمین در بخش گندم‌بریان در برخی سال‌ها تا حدود ۷۰ درجهٔ سلسیوس نیز افزایش یافته است. البته این عدد مربوط به دمای سطح خاک است و نه دمای هوای قابل تنفس. میانگین دمای هوا در لوت در ماه‌های تیر و مرداد بین ۴۵ تا ۵۰ درجهٔ سلسیوس نوسان دارد و همین امر سبب تبخیر سریع رطوبت و خشک‌بودن کامل زمین می‌شود. در چنین شرایطی حرکت در روز و در ساعات میانی، خطر کم‌آبی و گرمازدگی جدی به همراه دارد.
دمای کویر لوت در زمستان و شب
در فصل زمستان، لوت چهره‌ای متفاوت دارد. با غروب خورشید، دما به‌سرعت کاهش می‌یابد و اختلاف دمای شب و روز ممکن است به ۳۰ درجهٔ سلسیوس برسد. در شب‌های زمستانی، دمای هوا در بخش‌هایی از دشت‌های رسی به حدود صفر درجه یا حتی کمتر نیز می‌رسد. این نوسان شدید حرارتی یکی از ویژگی‌های شاخص اقلیم‌های فراخشک است و باعث فرسایش مکانیکی سنگ‌ها از طریق انبساط و انقباض مکرر می‌شود. برای طبیعت‌گردان، این تغییر ناگهانی دما ضرورت استفاده از لباس چندلایه و تجهیزات مناسب را یادآور می‌شود.
برف در کویر لوت؛ حقیقت یا شایعه
با وجود گرمای افسانه‌ای کویر لوت، بارش برف در آن به‌طور کامل غیرممکن نیست. در حاشیه‌های مرتفع شمال‌شرقی و جنوبی، به‌ویژه در نزدیکی کوه‌های سیرچ و پلوار، در زمستان گاهی بارش خفیف برف یا تگرگ گزارش می‌شود؛ اما در نواحی مرکزی و پایین‌تر لوت، دمای بالا و رطوبت اندک اجازهٔ پایداری هیچ نوع برف یا یخ را نمی‌دهد. در نتیجه، برف تنها در مناطق کوهستانی اطراف دیده می‌شود و نه در قلب بیابان.
دریاچه کویر لوت؛ پدیده‌ای نادر در دل بیابان
شکل‌گیری دریاچه‌های موقتی در کویر لوت
اگرچه کویر لوت در زمرهٔ خشک‌ترین مناطق ایران قرار دارد، اما در سال‌های اخیر پدیده‌ای کم‌نظیر توجه بسیاری را جلب کرده است: دریاچه‌های فصلی و موقتی که پس از بارندگی‌های سنگین یا سیلاب‌های فصلی در بخش‌های گود و هموار بیابان شکل می‌گیرند. این چاله‌ها که در زبان زمین‌شناسی «پلیایا» نام دارند، به‌دلیل نفوذناپذیری خاک رسی و تبخیر بسیار بالا، تنها چند روز یا نهایتاً چند هفته دوام می‌آورند. رنگ تیرهٔ زمین و تابش مستقیم خورشید باعث تبخیر سریع آب و تشکیل پوسته‌ای نازک از رس و نمک می‌شود.
دریاچه جوان لوت و انعکاس تپه‌های ماسه‌ای
در جریان بارندگی‌های فصلی سال ۱۳۹۸، برای نخستین‌بار در تصاویر ماهواره‌ای پدیده‌ای مشابه دریاچه در لوت مرکزی مشاهده شد که رسانه‌ها از آن با عنوان «دریاچه جوان لوت» یاد کردند. این پدیده در منطقه‌ای کم‌ارتفاع میان کلوت‌ها ایجاد شد و تنها چند هفته دوام داشت، اما نشان داد که حتی خشک‌ترین بیابان ایران نیز می‌تواند در اثر نوسان اقلیمی چهره‌ای متفاوت پیدا کند. انعکاس نور غروب بر سطح کم‌عمق آب در کنار رنگ سرخ ماسه‌ها، تصویری از توازن موقتی میان خشکی و حیات را رقم می‌زند.
نکات ایمنی بازدید از دریاچه‌های فصلی
با وجود جذابیت بصری، ورود به محدودهٔ دریاچه‌های موقتی خطرناک است. سطح ظاهراً خشکِ این چاله‌ها اغلب پوسته‌ای نازک دارد که در زیر آن گل نرم و چسبنده پنهان است و می‌تواند خودرو را در چند ثانیه گرفتار کند. توصیه می‌شود بازدیدکنندگان صرفاً از فاصلهٔ ایمن به تماشا و عکاسی بپردازند و در صورت بارندگی‌های اخیر، پیش از ورود به منطقه از وضعیت زمین مطلع شوند.
آسمان کویر لوت در شب؛ بهشت ستاره‌شناسان
آسمان تاریک و شفاف کویر لوت
یکی از ویژگی‌های منحصربهفرد کویر لوت، آسمان شفاف و خیره‌کننده‌ی آن در شب است. نبود آلودگی نوری، رطوبت پایین و جوّی پایدار باعث شده این منطقه یکی از بهترین نقاط ایران برای رصد ستارگان و عکاسی نجومی باشد. در شب‌های بدون ماه، نوار کهکشان راه شیری به‌وضوح در آسمان دیده می‌شود و تعداد ستارگان قابل مشاهده به چند هزار عدد می‌رسد.
برای ستاره‌شناسان حرفه‌ای و علاقه‌مندان به آسمان شب، کویر لوت محیطی ایده‌آل برای مشاهده‌ی اجرام سماوی مانند سحابی‌ها و خوشه‌های باز است. سکوت مطلق، وسعت بی‌انتها و تضاد نور ملایم کمپ‌ها با تاریکی کامل آسمان، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خلق می‌کند.
بهترین زمان برای رصد و عکاسی
فصل‌های پاییز و زمستان به‌دلیل دمای معتدل‌تر و آسمان تمیزتر، بهترین زمان برای رصد آسمان کویر لوت هستند. در این فصول، رطوبت کم و ثبات جوّی بالا موجب وضوح بیشتر تصویرهای نجومی می‌شود. برای علاقه‌مندان به عکاسی شب، انتخاب شب‌های بدون ماه یا در حوالی هلال ماه بسیار اهمیت دارد. در این شرایط، نور محیطی حداقل است و کهکشان راه شیری به‌صورت کامل قابل مشاهده است.
تجهیزات مورد نیاز برای رصد آسمان شب
عکاسان و رصدگران حرفه‌ای معمولاً از سه‌پایه محکم، لنز واید پرنور، ردیاب نجومی و چراغ پیشانی با نور قرمز استفاده می‌کنند. همراه داشتن باتری یدک، لباس گرم، کیسه‌خواب مناسب و نقشه‌ی ستاره‌ها نیز ضروری است. ازآنجاکه در برخی نواحی آنتن تلفن همراه وجود ندارد، بهتر است گروهی سفر کنید و موقعیت خود را پیش از غروب آفتاب مشخص نمایید.
آرامش و امنیت در شب‌های کویر
با وجود سکوت و تاریکی مطلق، کویر لوت در شب فضایی آرام و امن دارد؛ به‌شرط آن‌که بازدیدکنندگان در محدوده‌های مجاز اقامت کنند و از کمپ‌های رسمی یا مناطق مشخص‌شده برای چادر زدن استفاده نمایند. در فصل‌های سرد، افت دما ممکن است ناگهانی و شدید باشد، بنابراین همراه داشتن لباس ضدباد و سیستم گرمایی ایمن اهمیت زیادی دارد.
جانوران کویر لوت و سازگاری با شرایط سخت
گونه‌های شاخص حیات در کویر لوت
با وجود ظاهر خشک و بی‌جان، کویر لوت میزبان گونه‌هایی شگفت‌انگیز از جانوران است که با شرایط سخت محیطی سازگار شده‌اند. در حاشیه‌های کویر، به‌ویژه در مناطق نزدیک به ارتفاعات و دشت‌های رسی، جانورانی همچون روباه شنی (روباه بلوچ)، خرگوش بیابانی، مار جعفری، عقرب سیاه ایرانی و گونه‌های مختلفی از پرندگان مهاجر دیده می‌شوند.
این جانوران معمولاً شب‌فعال‌اند و روزها در پناهگاه‌های زیرزمینی یا میان سنگ‌ها پنهان می‌شوند تا از گرمای شدید در امان بمانند. بدن برخی گونه‌ها، مانند مارها و سوسمارهای بیابانی، با رنگ خاکی و ماسه‌ای تطابق یافته تا به‌خوبی در محیط استتار شوند.
سازگاری‌های زیستی با اقلیم خشک
حیوانات ساکن لوت دارای سازوکارهای ویژه‌ای برای حفظ آب و کنترل دمای بدن هستند. بسیاری از آن‌ها از طریق تنفس و تغذیه، آب مورد نیاز بدن خود را تأمین می‌کنند و نیاز چندانی به نوشیدن آب ندارند. پرندگان کوچک در ساعات خنک صبح یا غروب فعالیت می‌کنند و پستانداران شب‌زی مانند روباه شنی، شب‌ها برای شکار بیرون می‌آیند. این رفتارها نتیجه‌ی میلیون‌ها سال تطبیق با محیطی است که میزان بارندگی سالانه‌اش از پنجاه میلی‌متر فراتر نمی‌رود.
باورهای نادرست درباره نبود حیات در لوت
تصور عمومی از کویر لوت، بی‌جان و خالی از زندگی است، اما تحقیقات میدانی و تصاویر ماهواره‌ای خلاف این را نشان می‌دهد. در مناطق حاشیه‌ای و دامنه‌های کوهستانی اطراف، بیش از ۷۰ گونه جانوری شناسایی شده است که نشان‌دهنده‌ی پویایی زیستی در این اکوسیستم خشک است. حتی حشرات کوچک و بندپایان نقش مهمی در چرخهٔ مواد آلی و بقای حیات در این بیابان دارند.
ضرورت حفاظت از زیستگاه‌ها
با افزایش گردشگری در کویر لوت، حفظ تعادل زیستی این منطقه اهمیت بیشتری یافته است. حضور خودروهای آفرود، روشن‌کردن آتش در زیستگاه‌ها و رهاسازی زباله می‌تواند به تخریب زیستگاه‌های حساس منجر شود. بازدیدکنندگان باید اصول گردشگری مسئولانه را رعایت کنند؛ یعنی از مسیرهای مشخص خارج نشوند، از دوربین برای مشاهدهٔ جانوران استفاده کنند و هیچ‌گونه تغییری در محیط طبیعی ایجاد نکنند.
بهترین زمان سفر به کویر لوت
فصل‌های مناسب برای بازدید
سفر به کویر لوت در هر زمان از سال ممکن نیست؛ زیرا این منطقه دارای نوسانات حرارتی شدید و شرایط جوی خاص است. بهترین بازه‌ی زمانی برای بازدید، از اواسط پاییز تا اواسط بهار (آبان تا فروردین) است. در این دوره، دمای روز در حدود ۲۰ تا ۳۰ درجهٔ سلسیوس قرار دارد و شب‌ها هوای خنک و مطبوعی برقرار است. در فصل‌های زمستان و اوایل بهار، آسمان صاف، نور خورشید ملایم و بادهای کمتر، امکان گشت‌و‌گذار و عکاسی حرفه‌ای را فراهم می‌کنند.
در مقابل، ماه‌های تیر و مرداد برای بازدید به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شوند؛ زیرا دمای سطح زمین به بیش از ۶۵ درجه می‌رسد و خطر گرمازدگی جدی است. در تابستان، حتی حرکت کوتاه در روز بدون تجهیزات و راهنما می‌تواند خطرناک باشد.
ساعات طلایی عکاسی و رصد
برای علاقه‌مندان به عکاسی از مناظر کویر، ساعات پس از طلوع خورشید و پیش از غروب بهترین زمان هستند. در این بازه، سایه‌ها کشیده‌ترند و رنگ ماسه‌ها از نارنجی تا قرمز و طلایی تغییر می‌کند. نور نرم و گرم غروب، برجستگی‌های کلوت‌ها و ریگ‌یلان را برجسته‌تر نشان می‌دهد.
در شب نیز، هنگامی که ماه در آسمان حضور ندارد، آسمان تاریک لوت فرصت کم‌نظیری برای ثبت کهکشان راه شیری فراهم می‌کند. بسیاری از عکاسان حرفه‌ای این زمان را «پنجره‌ی طلایی آسمان لوت» می‌نامند.
توصیه‌های کاربردی برای برنامه‌ریزی سفر
- سفر گروهی و هماهنگی با راهنمای محلی معتبر را در اولویت قرار دهید.
- از تجهیزات ضروری مانند آب کافی، کرم ضدآفتاب، کلاه، قطب‌نما یا GPS آفلاین استفاده کنید.
- کمپ را در مناطق مجاز و امن برپا کنید و از روشن‌کردن آتش روی سطح شنی خودداری کنید.
- در صورت احتمال بارندگی یا سیلاب‌های فصلی، از نزدیک‌شدن به دشتک‌ها و دریاچه‌های موقتی اجتناب کنید.
راهنمای سفر و ایمنی در کویر لوت
مسیرهای دسترسی به کویر لوت
برای رسیدن به کویر لوت می‌توان از مسیرهای مختلف وارد شد، اما مسیرهای اصلی از استان کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان آغاز می‌شوند.
- مسیر جنوبی از کرمان به سمت شهداد و گندم‌بریان یکی از رایج‌ترین راه‌ها برای دسترسی به بخش غربی لوت است و به دلیل وجود جاده آسفالته تا نزدیکی منطقهٔ کلوت‌ها، ایمن‌ترین مسیر شناخته می‌شود.
- مسیر شمال‌شرقی از نهبندان به سمت ریگ یلان و حاشیه شرقی بیابان، مناسب سفرهای تخصصی و تورهای ماجراجویانه است و بدون راهنمای محلی توصیه نمی‌شود.
- مسیر جنوب‌شرقی از نصرت‌آباد زاهدان به سمت دشت‌های جنوبی لوت نیز مسیر خلوت و دشواری است و تنها خودروهای دو دیفرانسیل و مجهز باید وارد آن شوند.
در تمام مسیرها، وجود ایستگاه‌های سوخت محدود است و فاصله بین آن‌ها ممکن است بیش از صد کیلومتر باشد؛ بنابراین برنامه‌ریزی دقیق برای سوخت، آب و تجهیزات ارتباطی پیش از ورود به کویر الزامی است.
لزوم همراهی راهنمای محلی
با توجه به وسعت، یک‌نواختی زمین و نبود تابلوهای مسیر در بخش‌های داخلی، همراه‌داشتن راهنمای محلی یا تور رسمی کویرنوردی ضروری است. راهنمایان محلی از مسیرهای امن، موقعیت نقاط خطرناک و محدوده‌های حفاظت‌شده آگاه‌اند و از گم‌شدن یا ورود ناخواسته به مناطق ممنوعه جلوگیری می‌کنند.
چک‌لیست تجهیزات ضروری
- آب آشامیدنی کافی (حداقل چهار لیتر برای هر نفر در روز)
- نقشه یا GPS آفلاین و پاوربانک پرظرفیت
- چادر ضدباد، کیسه‌خواب گرم و زیرانداز عایق
- لباس‌های سبک و تنفس‌پذیر برای روز و لباس ضخیم برای شب
- عینک آفتابی، کرم ضدآفتاب و کفش مناسب کویرنوردی
- کمک‌های اولیه و داروهای ضروری
- بی‌سیم یا تلفن ماهواره‌ای در سفرهای طولانی
اشتباهات رایج در سفر به کویر لوت
۱. ورود به کویر در ساعات میانی روز در تابستان
۲. بی‌توجهی به افت دمای شدید شبانه
۳. اتکا به اینترنت موبایل برای مسیریابی
۴. روشن‌کردن آتش روی ماسه یا در نزدیکی کلوت‌ها
۵. حرکت انفرادی یا بدون اطلاع‌رسانی به خانواده و مراکز محلی
رعایت این نکات ساده، تفاوت میان یک تجربهٔ امن و یک خطر جدی را رقم می‌زند.
جمع‌بندی
کویر لوت فراتر از یک بیابان خشک و سوزان است؛ سرزمینی است که در آن زمان، سکوت و طبیعت دست‌نخورده معنا پیدا می‌کند. از کلوت‌های عظیم و ریگ‌یلان گرفته تا آسمان پرستارهٔ شب، همه چیز در لوت ترکیبی از شکوه و راز است. این منطقه با ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو، به نمادی از توانایی طبیعت در خلق فرم‌های بی‌بدیل زمین تبدیل شده و هر سال پژوهشگران و گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
سفر به لوت تنها یک تجربهٔ گردشگری نیست؛ فرصتی است برای درک تعامل انسان و طبیعت و یادگیری احترام به محیط‌های شکنندهٔ بیابانی. اگر قصد بازدید از این پهنهٔ منحصربهفرد را دارید، ایمنی، آگاهی و مسئولیت‌پذیری را در اولویت قرار دهید. از مسیرهای تعیین‌شده حرکت کنید، پسماندی بر جای نگذارید و بگذارید سکوت و پاکی این سرزمین برای نسل‌های آینده حفظ شود.
و در پایان، اگر روزی راهتان به جنوب ایران افتاد و به‌دنبال اقامتگاه قشم با فضایی بومی، دنج و مطمئن بودید، وب‌سایت سام قشم با مجموعه‌ای از اقامتگاه‌های محلی و خانوادگی، اقامتی دل‌نشین و آرام در جزیرهٔ زیبای قشم را برایتان فراهم می‌کند.
