قلعه پرتغالی‌ها در جزیره قشم یکی از برجسته‌ترین آثار تاریخی و فرهنگی این منطقه است که در دوران استعمار پرتغال در قرن ۱۶ میلادی ساخته شد. این قلعه که به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز استراتژیک پرتغالی‌ها در خلیج فارس شناخته می‌شود، شاهد تحولات بسیاری در تاریخ ایران و منطقه بوده است. بازدید از این قلعه، نه تنها یک سفر به گذشته پرماجرا، بلکه فرصتی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ غنی قشم است.
قلعه پرتغالی های قشم کجاست؟
قلعه پرتغالی‌های قشم یکی از آثار تاریخی مهم در این جزیره است که بدلیل زلزله‌ای بسیار شدید دچار تخریب شده و به عنوان مرکز نظامی برای ذخیره آب، مواد غذایی و مهمات ساخته شد. کاربرد اصلی آن پشتیبانی از قلعه‌های دیگر در منطقه بود. کاوش‌ها در این مکان، ظروف چینی، شیشه‌های ونیزی و توپ‌های جنگی را آشکار ساخت. موقعیت قلعه بر روی تپه‌ای بلند، به آن دید وسیعی به دریا و مناطق اطراف می‌دهد.
تاریخچه قلعه پرتغالی های قشم
قلعه پرتغالی‌های قشم در دوران استعمار پرتغال در خلیج فارس، نقش مهمی ایفا می‌کرد. آلبوکرک، فرمانده پرتغالی، با تصرف تنگه هرمز و ایجاد استحکامات در جزایر مختلف، از جمله قشم، به دنبال تسلط بر تجارت منطقه بود. این قلعه که مرکز فرماندهی پرتغالی‌ها در جنوب ایران بود، به مدت ۱۱۰ سال محل اصلی فعالیت‌های اقتصادی و نظامی آنان در خلیج فارس و دریای عمان به شمار می‌رفت. در نهایت، در سال ۱۶۲۳ میلادی، پس از ۱۵۰ سال سلطه، ایرانیان با رهبری امام‌قلی‌خان پرتغالی‌ها را از این سرزمین بیرون کردند.
قلعه پرتغالی‌ها در سال ۱۳۷۸ توسط باستان‌شناس ایرانی احسان یغمایی کشف شد. باستان‌شناسان با حفر کانال‌های برق در جزیره قشم به تونل‌های قدیمی رسیدند که به این قلعه منتهی می‌شد. در سال ۱۳۷۹، یک زمین‌لرزه شدید آسیب‌های زیادی به دیوارهای قلعه وارد کرد و تحقیقات را متوقف کرد. پس از مرمت‌های لازم، این قلعه در سال ۱۳۸۹ تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی قشم قرار گرفت و به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بخش های مختلف قلعه پرتغالی های قشم
قلعه پرتغالی‌های قشم از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هرکدام کارکرد خاص خود را داشته‌اند. این قلعه که به عنوان مرکز فرماندهی پرتغالی‌ها در جنوب ایران عمل می‌کرد، شامل بخش‌هایی چون انبار اسلحه، آب‌انبار بزرگ، اتاق‌های سربازخانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار است که هرکدام نشان‌دهنده ابعاد مختلف زندگی نظامی و اجتماعی آن دوران هستند.
· کلیسا
در این قلعه، پرتغالی‌ها پس از ساخت کلیسا، اقدام به ساخت برج‌هایی در اطراف آن کردند. ناقوس و ساعت این کلیسا به میدان نقش جهان اصفهان منتقل شده و یکی از توپ‌های جنگی قلعه نیز به آرامگاه افشار در مشهد برده شده است. برای بازدید از کلیسا باید وارد سرداب قلعه شده و از پله‌ها پایین بروید.
· تونل زیرزمینی
در جریان حفاری‌های شرکت برق در نزدیکی قلعه، تونلی قدیمی به طول ۳ کیلومتر کشف شد که به نظر می‌رسد برای فرار فرماندهان و نیروهای نظامی پرتغالی‌ها و همچنین نگهداری مهمات استفاده می‌شده است. این تونل قلعه را به میدان سعدی قشم متصل می‌کرد و از آن به عنوان یک مسیر پنهانی برای حرکت‌های استراتژیک بهره برده می‌شد.
بهترین زمان برای بازدید از قلعه پرتغالی های قشم
آب و هوای جزیره قشم در اکثر مواقع سال گرم و مرطوب است؛ حتی در پاییز و زمستان نیز سرمای چندانی را در این جزیره احساس نخواهید کرد. بنابراین تمام فصول سال برای بازدید از این جزیره و جاذبه‌های آن مناسب نیستند. از آنجایی که قلعه پرتغالی‌ها یک بنای روباز است، بازدید از آن در فصل تابستان به هیچ وجه توصیه نمی‌شود؛ چراکه گرمای طاقت‌فرسا لذت بازدید از این بنای تاریخی را از بین خواهد برد. بهتر است در بازه زمانی اواخر پاییز تا اوایل بهار اقدام کنید.
هزینه بازدید از قلعه پرتغالی های قشم
بازدید از قلعه پرتغالی‌های قشم رایگان نیست و باید ورودی پرداخت کنید. این هزینه ورودی برای افراد ایرانی و خارجی متفاوت است. هزینه بازدید از این قلعه برای هر ایرانی 6 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 15 هزار تومان است. ساعات مجاز برای بازدید از قلعه و اطراف آن از 8 صبح الی 6 بعدازظهر می‌باشد.
جاهای دیدنی اطراف قلعه پرتغالی های قشم
اطراف قلعه پرتغالی‌های قشم مکان‌هایی جذاب و دیدنی وجود دارد که می‌تواند تجربه بازدید شما را کامل‌تر کند. این مناطق شامل طبیعت بکر، رستوران‌های خوشمزه و بازارهای محلی است.
· صخره خرچنگ‌ها
در فاصله ۶ دقیقه‌ای با خودرو از قلعه، صخره خرچنگ‌ها محل زندگی خرچنگ‌های قشم است که برای دوستداران طبیعت بسیار جذاب است.
· پارک ساحلی قلعه پرتغالی‌ها
این پارک تنها ۷ دقیقه پیاده از قلعه فاصله دارد و مکانی عالی برای استراحت پس از بازدید از قلعه است.
· هتل آوینا
این هتل در فاصله ۲ دقیقه‌ای با خودرو از قلعه واقع شده و گزینه مناسبی برای اقامت است.
· رستوران خاله
در نزدیکی قلعه، رستوران خاله انواع غذاهای محلی و دریایی سرو می‌کند و یکی از بهترین رستوران‌های سنتی قشم است.
· رستوران نان و نمک
با ۳ دقیقه فاصله از قلعه، این رستوران با منوی غذاهای ایرانی و ساعات کاری طولانی خود از دیگر انتخاب‌ها است.
· بازار ماهی‌فروشان
برای خرید ماهی تازه، بازار ماهی‌فروشان که ۱۳ دقیقه پیاده از قلعه فاصله دارد، گزینه مناسبی است.
نحوه دسترسی به قلعه پرتغالی های قشم
برای دسترسی به قلعه پرتغالی‌های قشم، ابتدا باید به بندر لنگه یا بندر عباس برسید. اگر خودروی شخصی ندارید، می‌توانید با اتوبوس یا قطار به بندر عباس بروید و از آنجا با لنج به قشم سفر کنید. پس از رسیدن به جزیره، به سمت شرق قشم و بندر ذاکری حرکت کنید. از میدان ولایت وارد اولین خروجی شوید و به خیابان باهنر بروید. با ادامه مسیر، تابلوهای راهنمای قلعه پرتغالی‌ها شما را هدایت می‌کنند. سپس با گذر از کوچه‌ها و بلوارهای جزیره، به قلعه خواهید رسید.
امکانات قلعه پرتغالی های قشم
قلعه پرتغالی‌های قشم خود به‌طور عمده آثار باستانی و خرابه‌هایی از قرن‌های پیش را در بر دارد. با این حال، به‌واسطه موقعیت شهری این قلعه، در اطراف آن امکاناتی مانند بستنی‌فروشی، رستوران‌های دریایی، هایپرمارکت، مسجد، پارک، هتل و بانک وجود دارد که همگی در فاصله پنج دقیقه‌ای از قلعه قابل دسترسی هستند.
وسایل موردنیاز برای بازدید از قلعه پرتغالی های قشم
از آنجایی که قلعه پرتغالی‌های قشم در سطح همواری قرار گرفته، بازدید از آن نیاز به تجهیزات خاصی ندارد. بازدید از این بنای تاریخی حدود 1 الی 2 ساعت زمان می‌برد؛ از این رو بهتر است کفش راحت و مخصوص پیاده‌روی بپوشید. اگر کودک یا فرد سالخورده همراهتان است، حتما مقداری خوراکی سبک با خود داشته باشید. استفاده از کرم ضدآفتاب و یک کلاه آفتابی مناسب را فراموش نکنید؛ چراکه ممکن است آفتاب داغ جنوب به پوستتان آسیب برساند.
بازدید از قلعه پرتغالی های قشم برای چه کسانی مناسب است؟
همانطور که پیش‌تر گفته شد، زمین قلعه پرتغالی‌های قشم، مسطح و هموار است و گردشگران در هر سنی و با هر وضعیت بدنی می‌توانند از آن دیدن کنند. اگرچه برخی از نقاط قلعه سطوح سنگلاخی و ناهمواری دارد اما بطور کلی درجه سختی این جاذبه دیدنی متوسط بوده و امکان بالا رفتن از آن برای تماشای منظره شگفت‌انگیز دریا برای افراد با حداقل توان جسمی نیز وجود دارد.
کلام آخر
قلعه پرتغالی‌ها در قشم نه تنها یک نماد از تاریخ پرتغال در ایران است، بلکه به عنوان میراثی ارزشمند از دوران استعمار در این جزیره باقی مانده است. با بازسازی و نگهداری این بنای تاریخی، امروزه فرصتی فراهم شده تا بازدیدکنندگان از نزدیک با بخش‌های مختلف آن آشنا شوند. این قلعه همچنان همچون نگینی درخشان در تاریخ قشم می‌درخشد و جاذبه‌ای توریستی بی‌نظیر به شمار می‌آید.
اگر به دنبال تجربه‌ای عالی در اقامتگاه قشم هستید، اقامتگاه‌های ما بهترین انتخاب برای شما خواهند بود. با امکانات کامل، خدمات حرفه‌ای، و موقعیتی بی‌نظیر نزدیک به جاذبه‌های گردشگری قشم، ما آماده‌ایم تا اقامت شما را به یک تجربه فراموش‌نشدنی تبدیل کنیم. همین حالا برنامه سفر خود را تکمیل کنید و از راحتی و آرامش در اقامتگاه‌های ما لذت ببرید!
