زمانی که به یک منطقه جدید سفر می‌کنید، یکی از تجربه‌هایی که سفر امکان آن را به شما می‌دهد، چشیدن طعم غذاهای محلی و آشنا شدن با فرهنگ غذایی آن منطقه است. در سفر به هرمز نیز شانس این را دارید که غذاهای محلی هرمز را امتحان کنید. در این وبلاگ از سام قشم به معرفی غذاهای محلی هرمز می‌پردازیم.
ریشه‌های تاریخی و فرهنگی غذاهای محلی جزیره هرمز
جزیره هرمز در تنگه هرمز واقع شده و به دلیل موقعیت جغرافیایی و دسترسی آسان مردم محلی به آب‌های خلیج فارس و امکان صید ماهی و سایر آبزیان مانند میگو، اغلب غذاهای محلی این منطقه دریایی هستند. همچنین در تهیه برخی غذاهای محلی هرمز از خاک سرخ این جزیره به عنوان ادویه استفاده می‌شود.
انواع غذاهای محلی هرمز
مشهورترین و لذیذترین غذاهای محلی جزیره هرمزکه می‌توانید آن‌ها را فقط در هرمز پیدا کنید، عبارت هستند از:
1. بلالیت
اگر صبح در هرمز باشید، پیشنهاد می‌کنیم صبح خود را با بلالیت شروع کنید. خوردن یک غذای جدید در حالی که به طلوع خورشید نگاه می‌کنید و صدای دریا را می‌شنوید، می‌تواند تجربه بی‌نظیری باشد. بلالیت با استفاده از ورمیشل، شکر، گلاب، هل و زعفران درست می‌شود و طعم لذیذی دارد.
2. دو پیازه میگو
اگر می‌خواهید با شکم سیر و پرانرژی به گشت و گذار در هرمز بپردازید، یکی از پیشنهادهای ما به شما، به عنوان یکی از غذاهای محلی هرمز دوپیازه میگو است. دو پیازه میگو در هرمز با استفاده از میگوهای تازه‌ای که از آب‌های نیلگون خلیج فارس صید شده است، به همراه پیازهای خلالی فراوان و ادویه‌های مختلف آماده می‌شود.
3. گبولی گوشت
اگر گیاه‌خوار نیستید، گبولی گوشت می‌تواند برای شما جذاب باشد و نظرتان را حسابی به خودش جلب کند. در پخت این غذا علاوه بر گوشت گوسفند یا گوساله از نخود، پیاز، لیمو عمانی و ادویه‌های جنوبی استفاده می‌شود و در نهایت یک غذای خوش طعم و معطر آماده سرو می‌شود.
4. هواری ماهی
اگر ماهی پلو غذای محبوب شماست، هواری پلو می‌تواند تجربه‌ای بی‌نظیر برایتان رقم بزند. آنچه این غذا را از دیگر انواع ماهی پلو متمایز می‌سازد، طعم دلنشین ماهی آن است که با چاشنی منحصربه‌فرد تمبرهندی طعم‌دار می‌شود. ترکیب طعم ترش و شیرین تمبرهندی در کنار عطر ادویه‌های جنوبی، هواری پلو را به یک غذای فوق‌العاده تبدیل می‌کند که حتماً از آن لذت خواهید برد.
5. زیبون
اگر در سفر به هرمز هوس ته چین کردید، می‌توانید زیبون را به عنوان یکی غذاهای محلی هرمز سفارش دهید. ماهی و میگو جز جدانشدنی غذاهای محلی هرمز هستند. در پخت ته چین جنوبی به جای مرغ از ماهی یا میگو استفاده می‌شود و با عطر ادویه‌های محلی هرمز، تجربه‌ای متفاوت از ته چین خواهید داشت.
6. برنج دیشو
اگر ماهی را به خاطر طبع سرد آن مصرف نمی‌کنید، می‌توانید آن را با برنج دیشو میل کنید. در تهیه این غذا از شیره خرما استفاده می‌شود. دیشو در زبان محلی هرمز به معنای شیره خرما است. با طبع گرم شیره خرما، سردی ماهی تعدیل می‌شود. برنج دیشو با رنگ طلایی و عطر شیرین خود، در کنار ماهی تازه و خوشمزه می‌تواند یک طعم و تجربه جدید برای شما در سفر هرمز رقم بزند.
7. سوراغ
خاک سرخ جزیره هرمز نه تنها جاذبه‌ای دیدنی است، بلکه ماده اولیه برای تهیه چاشنی محلی به نام سوراغ نیز به شمار می‌رود. مردم محلی هرمز با ترکیب این خاک سرخ (گلک) با نمک دره هرمز، ماهی مومغ و پوست خشک شده نارنج، سس خوشمزه‌ای به نام سوراغ تهیه می‌کنند که از آن در پخت انواع غذاهای محلی جزیره هرمز مانند تموشی استفاده می‌کنند.
8. کلمبا
در منوی غذاهای جنوبی برای حلیم خوران نیز گزینه‌ای برای تجربه‌ای متفاوت وجود دارد. این حلیم جنوبی به جای گوشت با استفاده از ماهی تهیه می‌شود. برای پخت این غذا از ترکیب گندم پرک، سبزی‌های معطر و ادویه‌های متنوع استفاده می‌شود. هنگام میل نمودن کلمبا نگران تیغه‌های ماهی نباشید؛ چون ماهی کاملا له و استخوان‌های آن جدا شده است.
9. ماهی شکم‌پر
ماهی شکم‌پر از غذاهای محلی هرمز خوشمزه و پرطرفدار در این جزیره به شمار می‌رود. اگر شما هم شیفته این غذا هستید، می‌توانید در هرمز نوع خاصی از آن را امتحان کنید که با استفاده از ماهی سنگسر یا حلوا تهیه می‌شود. برای داخل شکم ماهی، از ترکیب سبزیجات معطری مثل گشنیز و شنبلیله، پیاز و سیر تفت‌داده شده، ادویه‌های جنوبی و تمبرهندی استفاده می‌شود. به همین دلیل، این ماهی شکم‌پر کاملا منحصربه‌فرد است و طعمی از ترشی و تندی می‌دهد.
۱. قلیه ماهی
عنوان معروف‌ترین غذای محلی جزیره هرمز، بدون شک به خورشت قلیه تعلق می‌گیرد؛ خورشتی که مردم خونگرم این جزیره هم با ماهی تازه و هم با میگوی لذیذ تهیه می‌کنند. راز عطر و طعم بی‌نظیر این خوراک جنوبی، استفاده از فلفل قرمز به نسبت فراوان در ترکیب آن است که تندی دلپذیری به آن می‌بخشد.
11. پودینی
پودینی ازدیگر غذاهای محلی جزیره هرمز است که در تهیه آن نیز از ماهی استفاده می‌شود. پودینی تا اینجای کار کمی متفاوت‌تر از غذاهایی است که تا به اینجا خواندید؛ این غذای محلی هرمز با استفاده از کوسه ماهی یا سفره ماهی تهیه می‌شود و طعمی خاص و متفاوت دارد که احتمالا در هیچ کجای دیگری آن را نچشیده‌اید. اگر به دنبال یک تجربه منحصربه‌فرد هستید که پس از بازگشت، برای دوستانتان تعریف کنید، حتما پودینی هرمز را امتحان کنید.
12. مهیاوه
روایت‌های محلی در هرمز قدمت مهیاوه را به قرن‌ها پیش نسبت می‌دهند. بر اساس برخی روایات تاریخی، برای نخستین بار، بزرگمهر، وزیر دانشمند انوشیروان ساسانی، فرمول تهیه این چاشنی را ابداع کرد. مهیاوه با طعم بسیار شور و تند خود، از ترکیب ماهی‌های ریز تازه مانند ساردین، همچنین خردل و رازیانه تهیه می‌شود. مردم محلی، ماهی‌های ریز را با نمک و آب برای چند هفته تخمیر می‌کنند، سپس آن‌ها را له کرده و با پودر خردل و رازیانه آسیاب شده مخلوط می‌کنند تا سس تند و شورِ مهیاوه آماده شود.
13. نان توموشی
اگر دوست دارید طعم بی‌نظیر غذاهای محلی هرمز را با نان تجربه کنید، پیشنهاد ما به شما نان محلی توموشی است. این نان بسیار نازک و نرم است و اهالی هرمز برای طعم‌دار کردن آن از سس‌های مخصوص و خوشمزه که در این مقاله نیز معرفی کردیم با نام‌های مهیاوه یا سوراغ استفاده می‌کنند.
۱۴. نان چم‌چمو
نان چم‌چمو، نان محلی دیگری است که متعلق به خطه هرمز است. چم‌چمو یک نان فطیر شیرین است که شما می‌توانید آن را همراه با چای، مربا یا عسل در وعده صبحانه یا عصرانه میل کنید. اینکه نان توموشی را انتخاب کنید یا چم‌چمو را به تصمیم خودتان بستگی دارد؛ اما قبول داریم که انتخاب سختی است.
15. مالوکی
اگر در هرمز هوس شیرینی کردید، می‌توانید از محلی‌ها سراغ مالوکی را بگیرید. مالوکی خوشمزه‌ترین شیرینی جزیره هرمز است که از ترکیب ماست، تخم مرغ، آرد و پودر قند تهیه می‌شود و پس از سرخ شدن در روغن، در پودر قند غلتانده می‌شود. مالوکی می‌تواند سوغاتی شما از هرمز برای کسانی که دوست می‌دارید، باشد.
16. کوفته مومغ
تبریز تنها شهری نیست که در آن کوفته‌های خوشمزه پیدا می‌شود. شما در جزیره هرمز نیز می‌توانید کوفته منحصر به فرد و خوشمزه‌ای به نام مومغ پیدا کنید که به جای گوشت در طبخ آن از ماهی استفاده می‌شود. کوفته ممغ را می‌توانید به همراه نان یا برنج به عنوان یکی از غذاهای محلی هرمز میل کنید.
17. کاتوغ ماهی
اگر ذائقه‌تان غذاهای شور را می‌پسندد، پس باید در هرمز کاتوغ ماهی را امتحان کنید. برای پخت این غذا از ماهی شور، سیب زمینی و تمر هندی استفاده می‌شود؛ به همین دلیل این غذا طعمی شور و کمی ترش دارد.
18. عنکاس خشک شده
عنکاس خشک شده در بین غذاهای محلی هرمز، طرز تهیه پر زحمت‌تری دارد. برای آماده کردن این غذا آشپز ابتدا ماهی مرکب را تکه تکه می‌کند، سپس آن را به مدت 10 روز در مقابل نور خورشید قرار می‌دهد تا خشک شود و پس از خشک شدن آن را کباب می‌کند و می‌کوبد و در نهایت همراه با لیمو یا خارک خرما سرو می‌کند.
۱۹. خوراک سینگو
در هرمز شما می‌توانید علاوه بر ماهی و میگو، خوراک خرچنگ نیز میل کنید. مردم محلی هرمز به خرچنگ، سیگو می‌گویند و اگر شما در میانه سفر هوس خرچنگ کردید، باید از رستوران‌های محلی بخواهید تا برایتان خوراک سینگو بیاورد.
لیست رستوران‌های جزیره هرمز
برای تجربه طعم بی‌نظیر این غذاهای محلی، می‌توانید به یکی از رستوران‌های زیر در جزیره هرمز مراجعه کنید:
- غذاخوری سنتی خاله سکینه
- رستوران محلی بادیل هرمز
- رستوران مش معصومه
- رستوران خنجی زاده
- رستوران رد بیچ
- کافه رستوران سلیدون هرمز
- کافه رونگ
- رستوران سنگار هرمز
کلام آخر
به طور کلی، غذاهای محلی جزیره هرمز ترکیبی از طعم‌های دریایی، ادویه‌های معطر و تند هستند. اگر قصد سفارش یکی از غذاهای محلی هرمز را دارید، توصیه می‌کنیم از پرسنل رستوران درباره طعم و مواد اولیه آن سوال کنید؛ زیرا ممکن است به طعم و تندی برخی از غذاها عادت نداشته باشید یا به بعضی از مواد غذایی یا ترکیبات آن حساسیت داشته باشید.
سوالات متداول
بهترین غذای محلی هرمز کدام است؟
غذاهای محلی هرمز بسیار متنوع هستند و می‌توان گفت برای هر ذائقه‌ای انتخاب‌های خوشمزه‌ای وجود دارد. در این مقاله انواع غذاهای محلی جزیره هرمز را به شما معرفی کردیم. شما می‌توانید با توجه به سلیقه خود، بهترین غذای محلی را انتخاب کنید.
